ЗАСТОСУВАННЯ ПЕРКУТАННОЇ ХІМІЧНОЇ АБЛЯЦІЇ В ЛІКУВАННІ ПАЦІЄНТІВ З ГЕПАТОЦЕЛЮЛЯРНОЮ КАРЦИНОМОЮ
Анотація
Щороку частота виявлення ГЦК невпинно зростає. У період з 1990 по 2015 рік показник вперше діагностованих випадків ГЦК збільшився на 75%. В Україні за 2018 рік спеціальним лікуванням охоплено лише 18,0% первинних хворих: тільки хірургічним лікуванням - 4,9%, комбінованим та комплексним лікуванням — 2,0 %. Незадовільні результати з охоплення спеціальним лікування пов'язані з особливостями етіопатогенезу ГЦК, асимптоматичним перебігом та недосконалою системою скринінгу пацієнтів групи ризику, що утруднює діагностику захворювання на ранніх стадіях. Вибір тактики лікування ГЦК асоційованою з вірусним гепатитом і цирозом печінки досі залишається складною клінічною проблемою, оскільки “застосування радикального лікування на ранній стадії є наріжним каменем для покращення загальної виживаності таких пацієнтів. Пацієнтам з ГЦК на ранніх стадіях з цирозом печінки, що не підлягають радикальному хірургічному лікуванню на момент звернення, показано застосування методів перкутанної абляції — радіочастотна абляція, хімічна абляція, кріоабляція, мікрохвильова абляція тощо. Основними показаннями для застосування локальної абляції в лікуванні ГЦК — дуже рання та рання стадія (за BCLC – стадія 0 та А), компенсована або субкомпенсована функція печінки при цирозі (Child - Pugh клас A та B), загальносоматичний статус за ECOG 0–1, діаметр пухлинного вогнища до 5,0 см (найбільш оптимально до 3,0 см), вогнищеве вузлове ураження, солітарне або множинне ураження. Перкутанну абляцію застосовують у якості “брідж”-терапії з метою локального контролю пухлинного росту у пацієнтів, що відповідають Міланським критеріям, критеріям UCSFC і знаходяться в списку очікування на трансплантацію. Також дані методи показали свою ефективність як неоад'ювантна “downstaging”-терапія у хворих, що не відповідають критеріям для трансплантації печінки та/або з первинно нерезектабельним ураженням. Протягом багатьох десятиліть перкутанна хімічна абляція була “золотим” стандартом мініінвазивного лікування ГЦК. Даний метод простий у виконанні, не потребує спеціального обладнання, добре переноситься пацієнтами, безпечний та економічно вигідний. Основні хімічні агенти - етанол та оцтова кислота. Процедура перкутанної хімічної абляції передбачає інтратуморальне введення хімічного агенту “real-time” під контролем методів візуалізації (УЗД або КТ). Хімічна абляція - це метод другої лінії і застосовується лише у випадках, наявності протипоказань до виконання радіочастотної абляції. Даний метод не супроводжується тяжкими специфічними ускладненнями та летальністю. Ефективність її клінічного застосування безпосередньо залежить від розміру пухлинного вогнища. Оптимальний розмір пухлинного вогнища становить не більше 3,0 см. Інтратуморальне введення етанолу призводить до некротизації 90% -100% пухлинних вузлів ГЦК діаметром ≤ 2,0 см та 70% при пухлинах 2,0 - 3,0 см.
Посилання
Федоренко, З.П., Гулак, Л.О., Михайлович, Ю.Й., Горох, Є.Л., Рижов, А.Ю., Сумкіна, О.В., & Куценко, Л.Б. (2020) Рак в Україні, 2018-2019. Бюлетень Національного канцер-реєстру, 21.
Ahn, D. W., Shim, J. H., Yoon, J. H., Kim, C. Y., Lee, H. S., Kim, Y. T., & Kim, Y. J. (2011). Treatment and clinical outcome of needle-track seeding from hepatocellular carcinoma. The Korean journal of hepatology, 17(2), 106–112. https://doi.org/10.3350/kjhep.2011.17.2.106
Akinyemiju, T., Abera, S., Ahmed, M., Alam, N., Alemayohu, M. A., Allen, C., ... & Ayele, T. A. (2017). The burden of primary liver cancer and underlying etiologies from 1990 to 2015 at the global, regional, and national level: results from the global burden of disease study 2015. JAMA oncology, 3(12), 1683-1691.
Cescon, M., Cucchetti, A., Ravaioli, M., & Pinna, A. D. (2013). Hepatocellular carcinoma locoregional therapies for patients in the waiting list. Impact on transplantability and recurrence rate. Journal of hepatology, 58(3), 609-618.
Dronov, O. I., Kovalska, I. O., Zemskov, S. V., Kozachuk, Y. S., Bakunets, P. P., & Zhulkevych, I. V. (2019). Оцінка безпечності внутрішньопечінкового введення 10% розчину кальцію хлориду у щурів лінії wistar: експериментальне дослідження. Здобутки клінічної і експериментальної медицини, (2), 125-129.
Dronov, О. I., Kovalska, I. O., Коzachuk, Ye. S., & Bakunets, P. P. (2019). Results of application of chemical destruction in complex treatment of focal hepatic pathology. Klinicheskaia khirurgiia, 86(5), 12-16.
European Association For The Study Of The Liver. (2018). EASL clinical practice guidelines: management of hepatocellular carcinoma. Journal of hepatology, 69(1), 182-236.
Facciorusso, A., Serviddio, G., & Muscatiello, N. (2016). Local ablative treatments for hepatocellular carcinoma: An updated review. World Journal of Gastrointestinal Pharmacology and Therapeutics, 7(4), 477.
Farnam, J. L., Smith, B. C., Johnson, B. R., Estrada, R., Edelman, T. L., Farah, R., & Cressman, E. N. (2010). Thermochemical ablation in an ex-vivo porcine liver model using acetic acid and sodium hydroxide: proof of concept. Journal of vascular and interventional radiology : JVIR, 21(10), 1573–1578. https://doi.org/10.1016/j.jvir.2010.06.012
Ferlay, J., Ervik, M., Lam, F., Colombet, M., Mery, L., Piñeros, M., ... & Bray, F. (2018). Global cancer observatory: cancer today. Lyon, France: International Agency for Research on Cancer
Forner, A. & Reig, M, & Bruix, J,. (2018). Hepatocellular carcinoma. The Lancet, 391. 10.1016/S0140-6736(18)30010-2.
Giorgio, A. D. S. A., Di Sarno, A., De Stefano, G., Scognamiglio, U., Farella, N., Mariniello, A., ... & Giorgio, V. (2011). Percutaneous radiofrequency ablation of hepatocellular carcinoma compared to percutaneous ethanol injection in treatment of cirrhotic patients: an Italian randomized controlled trial. Anticancer research, 31(6), 2291-2295.
Islam, M., Saha, M., Ahsan, M., & Mashud, G. (2012). Percutaneous ethanol injection for ablation of hepatocellular carcinoma. Bangladesh Medical Journal Khulna, 43(1-2), 12-17. https://doi.org/10.3329/bmjk.v43i1-2.13017
Kuang, M., Lu, M. D., Xie, X. Y., Xu, H. X., Xu, Z. F., Liu, G. J., Yin, X. Y., Huang, J. F., & Lencioni, R. (2009). Ethanol ablation of hepatocellular carcinoma Up to 5.0 cm by using a multipronged injection needle with high-dose strategy. Radiology, 253(2), 552–561. https://doi.org/10.1148/radiol.2532082021
Loffroy, R., Estivalet, L., Favelier, S., Pottecher, P., Genson, P. Y., Cercueli, J. P., & Krausé, D. (2016). Interventional radiology therapies for liver cancer. Hepatoma Res, 2, 1-9.
Ma, H., Liu, J., & Liu, F. (2012). CT-guided single high-dose percutaneous acetic acid injection for small hepatocellular carcinoma: A long-term follow-up study. European Journal of Radiology, 81(6), 1184-1186.
Naeem, E., & Abid, S. (2018). Ablative techniques in hepatocellular carcinoma treatment. Hepatoma Res, 4, 18.
Nault, J. C., Sutter, O., Nahon, P., Ganne-Carrié, N., & Séror, O. (2018). Percutaneous treatment of hepatocellular carcinoma: state of the art and innovations. Journal of hepatology, 68(4), 783-797.
Omata, M., Cheng, A. L., Kokudo, N., Kudo, M., Lee, J. M., Jia, J., ... & Jafri, W. (2017). Asia–Pacific clinical practice guidelines on the management of hepatocellular carcinoma: a 2017 update. Hepatology international, 11(4), 317-370.
Paul, S. B., Acharya, S. K., Gamanagatti, S. R., Sreenivas, V., Shalimar, S., & Gulati, M. S. (2020). Acetic acid versus radiofrequency ablation for the treatment of hepatocellular carcinoma: A randomized controlled trial. Diagnostic and Interventional Imaging, 101(2), 101-110.
Paul, S. B., Gamanagatti, S. R., Aneesh, M. K., & Acharya, S. K. (2011). Percutaneous ablative therapy for hepatocellular carcinoma. Natl Med J India, 24(6), 347-355.
Shiina, S., Sato, K., Tateishi, R., Shimizu, M., Ohama, H., Hatanaka, T., ... & Imai, Y. (2018). Percutaneous ablation for hepatocellular carcinoma: comparison of various ablation techniques and surgery. Canadian Journal of Gastroenterology and Hepatology, 2018.
Shiina, S., Tateishi, R., Imamura, M., Teratani, T., Koike, Y., Sato, S., ... & Omata, M. (2012). Percutaneous ethanol injection for hepatocellular carcinoma: 20‐year outcome and prognostic factors. Liver International, 32(9), 1434-1442.
Singh, S., Singh, J., Dugg, P., Sharma, S., Thakur, V., Kaur, K., ... & Parmar, J. (2016) Role of percutaneous ethanol ablation in malignant liver tumours. Journal of Biomedical Graphics and Computing, 6(1), 43-48
Tan, C. H., Low, S. C. A., & Thng, C. H. (2011). APASL and AASLD consensus guidelines on imaging diagnosis of hepatocellular carcinoma: a review. International journal of hepatology, 2011.
Thandassery, R. B., Goenka, U., & Goenka, M. K. (2014). Role of local ablative therapy for hepatocellular carcinoma. Journal of clinical and experimental hepatology, 4(Suppl 3), S104–S111. https://doi.org/10.1016/j.jceh.2014.03.046
Unzueta, A., & Cabrera, R. (2017). Treatment options in patients awaiting liver transplantation with hepatocellular carcinoma and cholangiocarcinoma. Clinics in Liver Disease, 21(2), 231-251.
Vincenzi, B., Di Maio, M., Silletta, M., D’Onofrio, L., Spoto, C., Piccirillo, M. C., ... & Russo, A. (2015). Prognostic relevance of objective response according to EASL criteria and mRECIST criteria in hepatocellular carcinoma patients treated with loco-regional therapies: a literature-based meta-analysis. PloS one, 10(7), e0133488.
Weis, S., Franke, A., Berg, T., Mössner, J., Fleig, W. E., & Schoppmeyer, K. (2015). Percutaneous ethanol injection or percutaneous acetic acid injection for early hepatocellular carcinoma. Cochrane Database of Systematic Reviews, (1).
Yu, H., & Burke, C. T. (2014, June). Comparison of percutaneous ablation technologies in the treatment of malignant liver tumors. In Seminars in interventional radiology (Vol. 31, No. 2, p. 129). Thieme Medical Publishers.
Yu, S. J., Yoon, J. H., Lee, J. M., Lee, J. Y., Kim, S. H., Cho, Y. Y., Yoo, J. J., Lee, M., Lee, D. H., Cho, Y., Cho, E. J., Lee, J. H., Kim, Y. J., & Kim, C. Y. (2016). Percutaneous ethanol injection therapy is comparable to radiofrequency ablation in hepatocellular carcinoma smaller than 1.5 cm: A matched case-control comparative analysis. Medicine, 95(35), e4551. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000004551
Ziemlewicz, T. J., Wells, S. A., Lubner, M. G., Brace, C. L., Lee, F. T., & Hinshaw, J. L. (2016). Hepatic tumor ablation. Surgical Clinics, 96(2), 315-339.